37 ¹ Każdy przyjaciel mówi: «Jestem i ja twoim przyjacielem», ale zdarza się przyjaciel tylko z imienia. ² Czyż nie jest śmiertelną udręką, gdy towarzysz i przyjaciel zmienia się w nieprzyjaciela? ³ O przewrotna skłonności! Czemu zostałaś stworzona*, by okryć ziemię podstępem? ⁴ W pomyślności towarzysz cieszy się wraz z przyjacielem, a w czasie utrapienia staje przeciw niemu. ⁵ Towarzysz z przyjacielem trudzi się, by mieć pokarm, a w razie wojny chwyci za tarczę*. ⁶ Nie zapomnij w duszy swej o przyjacielu i nie trać pamięci o nim wśród bogactw! ⁷ Każdy doradca wysoko ceni swą radę, a przecież bywa i taki, który doradza na swoją korzyść. ⁸ Strzeż się doradcy, a najpierw poznaj, jakie są jego potrzeby, - albowiem taki na swoją korzyść doradza - czy czasem nie zyska on czegoś na tobie, jakby losem*, ⁹ i aby, mówiąc ci: «Dobra jest twoja droga», nie stanął z przeciwka, by patrzeć na to, co przyjdzie na ciebie. ¹⁰ Nie naradzaj się z tym, kto na cię patrzy krzywym okiem, a przed tymi, co ci zazdroszczą, ukryj zamiary! ¹¹ [Nie naradzaj się] z kobietą co do jej rywalki, z tchórzliwym co do wojny, z kupcem co do zamiany towarów, z handlarzem co do sprzedaży, z zawistnym co do wdzięczności, z niemiłosiernym co do dobroczynności, z leniwym co do jakiejkolwiek pracy, z okresowym najemnikiem co do zakończenia zajęcia, z niewolnikiem opieszałym co do wielkiej pracy - gdy chodzi o jakąkolwiek radę, nie polegaj na nich! ¹² Natomiast z człowiekiem pobożnym podtrzymuj znajomość, a także z tym, o którym wiesz, że strzeże przykazań, którego dusza podobna do twej duszy, i kto, jeślibyś upadł, będzie współczuł tobie. ¹³ Następnie trzymaj się rady twego serca, gdyż nad nią nie masz nic godniejszego wiary. ¹⁴ Dusza bowiem człowieka zwykła czasem więcej objawić niż siedem czat siedzących wysoko dla wypatrywania. ¹⁵ A ponad to wszystko proś Najwyższego, aby po drodze prawdy kierował twoimi krokami. ¹⁶ Początkiem każdego dzieła - słowo, a przed każdym działaniem - myśl. ¹⁷ Korzeniem* zamierzeń jest serce, skąd wyrastają cztery gałęzie: ¹⁸ dobro i zło, życie i śmierć, a nad tym wszystkim język ma pełną władzę. ¹⁹ Bywa mędrzec, który jest mądry dla wielu innych, a dla siebie samego jest niczym; ²⁰ bywa mędrzec, który przez swe mowy jest znienawidzony i wykluczą go z każdej wspaniałej uczty, ²¹ nie da mu Pan uznania u innych, gdyż nie ma on żadnej mądrości. ²² Bywa mędrzec, który jest mądry dla siebie samego, a owoce jego wiedzy okazują się na jego ciele*. ²³ Bywa mędrzec, który naród swój wychowuje, a owoce jego rozumu są niezawodne. ²⁴ Kto jest mądry dla siebie*, napełniony będzie zadowoleniem, a wszyscy, którzy go widzieć będą, nazwą go szczęśliwym. ²⁵ Życie człowieka ma dni ograniczone, lecz nieprzeliczone są dni Izraela. ²⁶ Mądry uzyska chwałę* u swego narodu, a imię jego żyć będzie na wieki. ²⁷ Synu, w życiu doświadczaj siebie samego, patrz, co jest złem dla ciebie, i tego sobie odmów! ²⁸ Nie wszystko służy wszystkim i nie każdy we wszystkim ma upodobanie. ²⁹ Na żadnej uczcie nie bądź nienasycony i nie rzucaj się na potrawy! ³⁰ Z przejedzenia powstaje choroba, a nieumiarkowanie powoduje rozstrój żołądka. ³¹ Z przejedzenia wielu umarło, ale umiarkowany przedłuży swe życie.